Webmaster verantwoordelijk voor inhoud forum

Het zal niemand ontgaan zijn dat op de website van Martijn, foto's van kinderen uit het koninklijk huis gepubliceerd zijn geweest. Het zal eenieder nog minder verbazen dat papa Willem Alexander en mama Maxima hier niet blij mee waren. Deze zaak is behandeld in een kort geding voor de rechtbank in Amsterdam die hier vandaag uitspraak over deed.

De discussie die dan ontstaat gaat in grote lijnen over het volgende.

1. Een beheereder opent de mogelijkheid voor mensen om berichten te plaatsen (forum).
2. Leden schrijven berichtjes in dit forum binnen de algemene voorwaarden van dat forum.
3. Een lid plaatst iets onfatsoenlijks.

Wie is verantwoordelijk, het forumlid of de beheerder?

Verwijderen op aanmaning?

Als het lid verantwoordelijk is dan lijkt het alsof de beheerder niet veel hoeft te doen. Moderaten op flagrante schendingen van de regels van het forum en ten tweede een meldlijn openhouden waarop derden kunnen aangeven dat er iets mis is, in het geval van Martijn dus het publiceren van een foto en schending van de privacy/portretrecht.

Alhoewel de meningen hierover verschillen heb ik zelf altijd gedacht dat de webmaster actie moet ondernemen nadat hem ter ore is gekomen dat er illegale content op zijn site staat. Hij moet dus de content verwijderen als daarom gevraagd wordt. Tot zover de positie van Martijn.

Dit standpunt staat bijvoorbeeld genoemd in het artikel van Christiaan Thijm op nu.nl

Ik zou zeggen van niet. Een beheerder van een forum hoort pas aansprakelijk te zijn indien hij onrechtmatige berichten na melding niet verwijdert. Maar zolang hij niet weet dat een gebruiker een onrechtmatig bericht heeft geplaatst, is hij niet aansprakelijk voor de schade die anderen daardoor lijden.

Bron: http://www.nu.nl/news/1290231/1205/Wie_redt_Martijn%3F.html

Vooraf moderaten op onfatsoenlijke content

Als de beheerder verantwoordelijk zou zijn dan zou hij dus vooraf moeten checken of de content die geplaatst wordt wel door de beugel kan.

Dit lijkt toch de kant te zijn waar de rechtbank heen gaat. Allereerst merkt ze op dat in beginsel de beheerder pas in actie hoeft te komen zodra een melding ontvangen wordt dat er iets niet pluis is.

Gedaagde heeft aannemelijk gemaakt dat genoemde [naam forummember] de foto en de bijbehorende tekst heeft geplaatst en zij heeft voldoende gegevens van [naam forummember] bekend gemaakt om diens identiteit te kunnen achterhalen. De plaatsing van een auteursrechtelijk beschermd portret van de dochter van eiser sub 1 op het forum door die [naam forummember], brengt mee dat eisers in de eerste plaats die [naam forummember] zouden moeten aanspreken op schending van het auteursrecht op die foto. Gedaagde biedt met haar forum weliswaar een podium voor members, ook voor het plaatsen van foto’s, maar zij heeft zelf de portretten niet geplaatst en in zijn algemeenheid kan niet worden gezegd dat het aanstonds voor gedaagde kenbaar is, dan wel moet zijn, dat met die plaatsing het auteursrecht van een derde wordt geschonden. Het gaat te ver om van een eigenaar of beheerder van een website, dus ook van gedaagde, te verlangen dat zij op voorhand de op het forum te plaatsen stukken, of dit nu teksten zijn, foto’s of andere werken, op schending van auteursrechten van derden onderzoekt. Dat geldt ook voor de hier besproken foto, die zich niet onderscheidt van andere foto's die met toestemming van de auteursrechthebbende, althans zonder diens bezwaar, gepubliceerd plegen te worden. Wel is de eigenaar of beheerder van een website gehouden op eerste aanmaning, zodra hem door mededeling van de auteursrechthebbende bekend wordt dat op zijn website een publicatie in strijd met een auteursrecht plaatsvindt, die publicatie op zijn website te beëindigen. Aan die verplichting heeft gedaagde, naar zij voldoende aannemelijk heeft gemaakt, voldaan. Van het schenden van het auteursrecht door gedaagde door openbaarmaking van de bewuste foto op het forum van de website is daarom geen sprake.

Bron: http://zoeken.rechtspraak.nl/resultpage.aspx?snelzoeken=true&searchtype=ljn&ljn=BB6926&u_ljn=BB6926

So far so good. Dan echter komt het speciale karakter van de website Martijn aan bod. Het verband met pedofilie vervult velen met weerzin. Hoe kan het zo zijn dat er een podium bestaat waar pedofielen hun geaardheid kunnen laten bovendrijven?

De rechtbank denkt ook die richting uit.

Gedaagde dient zich er bewust van te zijn dat haar website zich niet alleen richt op het publiek dat het algemene debat over wenselijkheid of onwenselijkheid van pedofilie voert, maar ook personen zal aantrekken die gericht zijn op het uiten van hun pedofiele gevoelens en daarbij en daartoe van die website gebruik maken. Gedaagde dient zich ook ervan bewust te zijn dat op haar website gepubliceerde berichten en foto's eenvoudig zijn te vermenigvuldigen en, buiten haar macht, verder kunnen worden verspreid door bezoekers met, mogelijk ook door gedaagde, niet gewenste bedoelingen.
Dit betekent dat op grond van het bijzondere karakter van de website van gedaagde zij bedacht moet zijn op, en beducht moet zijn voor misbruik en ook door haar ongewenst gebruik van haar website.

Om die reden mag van gedaagde – anders dan wellicht van eigenaren of beheerders van websites die door hun aard niet op dergelijk misbruik en onbedoeld gebruik bedacht behoeven te zijn – worden verlangd dat zij bij het beheren van die website en van dat forum zodanige voorzieningen treft dat niet dankzij door haar geopende publicatiemogelijkheden personen, die de grenzen aan hun vrijheid van meningsuiting niet kennen, van die website gebruik kunnen maken om publicaties die inbreuken op de rechten van anderen opleveren te verspreiden.
Het beroep van gedaagde op het bepaalde in artikel 6:196c BW gaat niet op. Zij is geen internet dienstverlener die uitsluitend (technische) toegang verschaft tot een communicatienetwerk of behulpzaam is bij het tijdelijk, tussentijds geautomatiseerd opslaan van gegevens van een ander. Zij selecteert immers de personen die zij tot haar forum actief toegang verleent en plaatst dat forum in de context van haar eigen doelstellingen.

Bron: http://zoeken.rechtspraak.nl/resultpage.aspx?snelzoeken=true&searchtype=ljn&ljn=BB6926&u_ljn=BB6926

Wat nu

Nu komt de lastige taak voor de beheerder om te bepalen of zijn of haar forum een bijzonder karakter heeft waardoor van de beheerder kan:

worden verlangd dat zij bij het beheren van die website en van dat forum zodanige voorzieningen treft dat niet dankzij door haar geopende publicatiemogelijkheden personen, die de grenzen aan hun vrijheid van meningsuiting niet kennen, van die website gebruik kunnen maken om publicaties die inbreuken op de rechten van anderen opleveren te verspreiden.

Bron: http://zoeken.rechtspraak.nl/resultpage.aspx?snelzoeken=true&searchtype=ljn&ljn=BB6926&u_ljn=BB6926

Het argument dat het lastig is dit te controleren wordt door de Rechtbank logischerwijs niet overgenomen. Praktische bezwaren vanaf de kant van de beheerders kunnen natuurlijk niet de rechten van anderen in de weg zitten.

Gedaagde bestrijdt niet dat de publicatie van de foto's in strijd is met het portretrecht van de kinderen en inbreuk maakt op de persoonlijke levenssfeer van die kinderen en hun ouders. Zij meent echter dat van haar, als kleine organisatie, niet kan worden verlangd dat zij 24 uur per dag haar forumpagina bewaakt, teneinde publicaties als de onderhavige op ieder moment van de dag te onderscheppen.
Dit standpunt kan niet worden gevolgd. Het organisatorische onvermogen van gedaagde rechtvaardigt geen inbreuk op de rechten van anderen. Naar gedaagde heeft gesteld controleert zij min of meer regelmatig de berichten op het forum op rechtmatigheid. Niet valt in te zien waarom gedaagde haar forum niet zo zou kunnen inrichten dat daarop slechts berichten worden geplaatst nadat die controle heeft plaatsgevonden. Dat daarbij enige vertraging in publicatie van meningen van forumbezoekers plaatsvindt, leidt niet tot de conclusie dat het recht op vrijheid van meningsuiting van gedaagde zelf niet is gewaarborgd.

Bron: http://zoeken.rechtspraak.nl/resultpage.aspx?snelzoeken=true&searchtype=ljn&ljn=BB6926&u_ljn=BB6926

Toch zeker iets om in de gaten te houden als je een forum hebt of een weblog waarin comments kunnen worden geplaatst. De positie waarin je bepaalde comments of posts van tevoren had moeten tegenhouden is natuurlijk behoorlijk verschillende van die waarin je achteraf kan editen.
Het gaat hier natuurlijk om een hele speciale situatie. Desalniettemin, munitie voor degenen die iets willen doen tegen een forumpost die tegen hun zin is.

edit 5 november 2007: een hoopvolle analyse is te vinden op het volgende advocaten blog. De rechtbank is vooral bezig geweest met privacy en portrechtrecht en niet zozeer met auteursrecht (recht van de fotograaf of filmer). We wachten af wat de toekomst brengt.